Öğrenci koçluğu, sınav sürecinde öğrencilerin akademik başarılarını artırmaya yönelik stratejik bir destek sürecidir. Özellikle sınav baskısının yoğun olduğu ülkelerde, öğrenci koçluğu, öğrencilerin hem akademik hem de psikolojik olarak güçlü kalmalarını sağlar. Öğrenciler, koçlar aracılığıyla sınav stresini yönetme, hedef belirleme, ders programlarını oluşturma ve sosyal dengeyi sağlama konularında destek alırlar. Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF, 2020), öğrenci koçluğunun öğrencilerin motivasyonlarını artırmak ve akademik hedeflerine ulaşmalarını sağlamak açısından önemli bir rol oynadığını belirtmektedir.

1. Uluslararası Öğrenci Koçluğu Çalışmaları

1.1 ABD ve Avrupa’da Sınav Sürecinde Koçluk

ABD’de yapılan araştırmalar, öğrenci koçluğu alan öğrencilerin sınav sonuçlarında belirgin iyileşmeler yaşadığını ortaya koymaktadır. Özellikle SAT ve ACT gibi üniversite giriş sınavlarına hazırlanan öğrenciler, koçluk desteğiyle daha etkili çalışma yöntemleri geliştirmiş, sınav kaygısıyla daha başarılı bir şekilde başa çıkmıştır (Bettinger & Baker, 2014). Avrupa’da ise koçluk hizmetleri, sınav süreçlerinde öğrencilerin psikolojik dayanıklılığını artırmak amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle İngiltere’deki koçluk merkezlerinde öğrenciler, sınav dönemlerine yönelik zaman yönetimi, planlama ve stresle baş etme konularında önemli gelişimler göstermiştir (Grant, 2016).

1.2 Asya’da Sınavlara Hazırlıkta Koçluk

Japonya ve Güney Kore gibi sınav odaklı eğitim sistemlerine sahip ülkelerde koçluk, öğrencilerin sınav başarılarını destekleyen bir araç olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır. Koçluk programları, sınav süreçlerinin yoğun baskısını azaltmak ve öğrencilere etkili ders çalışma teknikleri kazandırmak amacıyla uygulanmaktadır (Kim, 2016). Japonya’da yapılan bir çalışmada, koçluk desteği alan öğrencilerin sınavlarda dikkat sürelerinin arttığı ve sınav kaygılarının azaldığı gözlemlenmiştir.

2. Türkiye’de Öğrenci Koçluğu

Türkiye’de öğrenci koçluğu, sınav sistemiyle sıkı bir ilişki içindedir. Özellikle YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) ve LGS (Liselere Geçiş Sistemi) gibi merkezi sınavlarda, öğrenci koçluğu sınav hazırlık sürecini etkili bir şekilde yönetmek adına büyük fayda sağlamaktadır.

2.1. LGS’ye ve YKS’ye Hazırlık Sürecinde Öğrenci Koçluğunun Katkıları

LGS, Türkiye’de ortaöğretimden liseye geçişte önemli bir sınavdır. Öğrenciler, bu sınavla istedikleri liseye yerleşebilmek için yoğun bir hazırlık süreci geçirirler. Öğrenci koçluğu, bu süreçte öğrencilerin akademik başarılarını artırırken aynı zamanda sınav kaygısı, motivasyon eksikliği ve zaman yönetimi gibi sorunlarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.

Üniversiteye giriş sınavları (TYT ve AYT), öğrencilerin gelecekteki eğitim ve kariyer hayatlarını şekillendiren en önemli sınavlardan biridir. Öğrenci koçluğu, bu süreçte öğrencilere uzun vadeli hedefler belirleme, etkili çalışma teknikleri geliştirme ve sınav öncesi mental dayanıklılığı artırma konularında rehberlik sağlar.

2.1.a. Hedef Belirleme ve Motivasyon

Üniversite sınavına hazırlık süreci, uzun soluklu bir maratondur ve motivasyonu yüksek tutmak zor olabilir. Koçlar, öğrencilere gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler koymalarında yardımcı olarak motivasyonlarını sürekli canlı tutar. Hedef belirleme, sadece akademik başarı için değil, öğrencinin kişisel gelişimi ve kariyer planlaması açısından da önemlidir. Öğrenciler, koçlarıyla birlikte hangi üniversiteyi ve bölümü tercih edeceklerine dair stratejik planlar yaparlar (Bettinger & Baker, 2014).

2.1.b. Etkili Ders Çalışma Teknikleri

Koçlar, öğrencilerin ders çalışma alışkanlıklarını gözden geçirir ve onlara daha etkili yöntemler öğretir. Zaman yönetimi, pomodoro tekniği, not alma stratejileri gibi bilimsel olarak kanıtlanmış yöntemlerle öğrenciler, sınav hazırlıklarını daha verimli hale getirebilir.Özellikle yoğun müfredatlı sınavlara hazırlanan öğrenciler için, ders çalışma planlarının iyi organize edilmesi büyük önem taşır. Koçluk desteğiyle öğrenciler, derslerinde daha planlı ve disiplinli çalışmayı öğrenirler. Ayrıca sınav sırasında zamanı yönetme becerileri de gelişir (Robinson, 2019).

2.1.c. Mental Dayanıklılık ve Sınav Stratejileri

Sınav anında soğukkanlı kalmak, birçok öğrenci için zorlu bir süreçtir. Öğrenci koçluğu, öğrencilere sınav esnasında nasıl rahatlayacaklarını, zamanı nasıl daha verimli kullanacaklarını ve zor sorularla nasıl başa çıkacaklarını öğretir. Ulusal sınavlara hazırlanan öğrenciler için bu tür stratejiler, sınav sonucunda belirleyici olabilir. Koçluk sürecinde, sınav provaları yapılarak öğrencinin performans kaygısı minimize edilir ve sınav stratejileri geliştirilir (Kim, 2016).

2.1.d. Akademik Performansın Artırılması

Öğrenci koçluğu, LGS’ye hazırlık sürecinde öğrencilerin güçlü ve zayıf yönlerini analiz ederek bireyselleştirilmiş çalışma programları oluşturur. Sınav hazırlığı sürecinde koçlar, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına uygun programlar oluşturarak onların ders çalışma alışkanlıklarını geliştirir.

Koçluk, öğrencilerin hangi derslerde ne kadar süre çalışmaları gerektiğini planlayarak, sınavdan önce gerekli tekrarların yapılmasını sağlar. Bu süreçte öğrencilerin hedeflerine ulaşması için kısa ve uzun vadeli hedefler koyması teşvik edilir (Bettinger, et al., 2019). Aynı zamanda koçlar, öğrencinin güçlü ve zayıf yönlerini analiz ederek ders programlarını buna göre şekillendirir. Örneğin, matematikte zorlanan bir öğrenci için koç, öğrencinin anlamadığı konuları tespit eder ve ona yönelik ders tekrarları ve soru çözme stratejileri geliştirir. TEKD (2022) tarafından yapılan araştırmalarda, koçluk alan öğrencilerin notlarında ve sınav sonuçlarında %15 ila %20 oranında bir artış gözlemlenmiştir​.

2.1.e. Sınav Kaygısı ve Zaman Yönetimi

Türkiye’deki öğrenci koçluğu çalışmalarında sınav stresi, üzerinde durulan en önemli konulardan biridir. Öğrencilerin sınav stresi altında kalmadan hedeflerine odaklanabilmeleri için koçlar, farkındalık artırıcı çalışmalar ve nefes egzersizleri gibi teknikler uygular (Grant, 2016).

Koçlar, öğrencilere sınav kaygısıyla baş etme yöntemleri öğretirken, aynı zamanda sınav sürecinde zaman yönetimi konusunda stratejiler geliştirirler. Zaman yönetimi, sınav hazırlığındaki en kritik faktörlerden biridir. Koçluk, öğrencilere günlük ve haftalık ders çalışma programları oluşturma, sınav öncesi tekrar planlama ve dinlenme süresi ayarlama konusunda yardımcı olur. Birçok öğrenci, bu sayede sınav sürecini daha kontrollü ve organize bir şekilde geçirmektedir (Robinson, 2019).

LGS, yoğun bir hazırlık gerektiren ve yüksek stres yaratan bir sınavdır. Öğrenci koçluğu, öğrencilere sınav kaygısı ile başa çıkma stratejileri öğretir. Koçlar, nefes egzersizleri, zihinsel rahatlama teknikleri ve pozitif düşünceyi teşvik ederek öğrencilerin sınav kaygılarını kontrol etmelerine yardımcı olur. Ayrıca koçlar, öğrencilerle birlikte günlük ve haftalık çalışma programları oluşturarak zaman yönetimi konusunda onları destekler (Yılmaz, 2021). Bu, sınav sürecindeki verimliliği artırır ve öğrencilerin stresini azaltır.

Yapılan bir araştırmaya göre, koçluk desteği alan öğrenciler sınav esnasında daha düşük kaygı düzeyi göstermiştir (Kim, 2016).

Öğrenci koçluğu, sınav sürecindeki öğrencilerin hem akademik başarılarını artırmada hem de sınav stresini yönetmede önemli bir araçtır. Hem uluslararası hem de Türkiye’deki örnekler göstermektedir ki, koçluk alan öğrenciler, sınav başarılarında önemli gelişmeler kaydetmekte, aynı zamanda sınav sürecini daha az kaygı ve daha fazla özgüvenle yönetebilmektedir. Koçluk sürecinin sınav hazırlığında bireyselleştirilmiş yaklaşımlarla uygulanması, öğrencilerin kişisel potansiyellerini en üst düzeye çıkarmaktadır.

İlhami Serdar KARAMAN – 13.10.2024

x.com/iskaraman

Kaynakça

TEKD. (2022), Türkiye’de Eğitim Koçluğu. Türkiye Eğitim Koçları Derneği Raporu.

Yılmaz, S. (2021), Öğrenci Koçluğunun Sınav Başarısına Etkisi, İstanbul Örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(2), 45-61.

Çatalbaş, E. (2016), 8. sınıf öğrencilerinin ders başarısında eğitim koçluğunun etkileri, İstanbul

Bettinger, E., & Baker, R. (2014), The effects of student coaching: An evaluation of a randomized experiment in student advising, Educational Evaluation and Policy Analysis, 36(1), 3-19.

Bettinger, E., Liu, J., & Loeb, S. (2019), Teacher coaching: A promising method to improve teaching and learning, Education Next, 19(4), 54-61.

Grant, A. M. (2016), The efficacy of executive coaching in times of organisational change, Journal of Change Management, 16(2), 160-175.

Kim, Y. (2016), The impact of academic coaching on student achievement: A meta-analysis, Asia-Pacific Education Researcher, 25(3), 407-418.

Robinson, R. (2019), The impact of coaching on academic success: A longitudinal study, Journal of Educational Psychology, 111(4), 567-580.